ΔΙΔΑΧΗ

Η ΙΕΡΟΣΥΝΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΆΓΙΟ ΙΣΙΔΩΡΟ ΤΟΝ ΠΗΛΟΥΣΙΩΤΗ


Ο Άγιος Ισίδωρος έδειξε έντονο ενδιαφέρον για τα όσα συνέβαιναν στο
χώρο της εκκλησίας . Πόση χαρά γέμιζε κάθε φορά που μάθαινε ότι κάποιος
ευλαβής και ενάρετος νέος προσερχόταν στις τάξεις του ιερού κλήρου και
προσευχόταν να υπηρετήσει τον κύριο και την εκκλησία με αυταπάρνηση και
ιδιοτέλεια. Αντίθετα πόνο και λύπη καταλάμβανε την ψυχή του όταν
πληροφορούνταν ότι υπήρχαν κληρικοί που ζούσαν χωρίς φόβο θεού η
χρησιμοποιούσαν την ιεροσύνη τους για πλουτισμό η για να περνούν άνετα
και γενικά να καταδυναστεύουν τους πιστούς που τους εμπιστεύθηκε η
εκκλησία. Εναντίον των επιλησμόνων κληρικών, όλων των βαθμών, έγραψε
ελεγκτικές επιστολές και προσπάθησε να τους φέρει σε συναίσθηση. Oι
ανάξιοι αρχιερείς και πρεσβύτεροι δέχθηκαν τις δίκαιες επικρίσεις του
Άγιου Ισιδώρου. Έγραψε πολλές επιστολές για ανάξιους κληρικούς όπως στο
Μάρων στο Ζώσιμο, τον Μαρτινιανό αλλά και σε άλλους κληρικούς που μόλυναν
με τη ζωή τους το ιερό θυσιαστήριο. Η ευθύνη του κληρικού έκανε τον άγιο
να αρνηθεί να γίνει κληρικός , όταν του το πρότεινε ο Μέγας Αθανάσιος να
τον χειροτονήσει και τελικά το δέχτηκε με πολλές πιέσεις. Μέσα από τις
επιστολές του θα δούμε τι πρέσβευε ο Άγιος για την ιεροσύνη.
Σε επιστολή που έστειλε στον επίσκοπο Ερμογένη γράφει: "κυριότερος
επίτροπος από τους επίγειους είναι αυτός που στέφθηκε ιερέας παρά εκείνος
που την πορφυρή εσθήτα. Γιατί ο ιερέας είναι υπεύθυνος των ψυχών ενώ ο
βασιλιάς των σωμάτων". Σε άλλη επιστολή με τον ίδιο παραλήπτη σημειώνει
"η ιεροσύνη βρίσκεται ανάμεσα στα θεια και την ανθρώπινη φύση, για να
υπηρετεί την πρώτη και να μεταβάλλει προς το ανώτερο την άλλη". Στον
Επίσκοπο Θεοδόσιο γράφει "είναι θειο αξίωμα η ιεροσύνη και από όλα όσα
υπάρχουν το πιο τίμιο ...Γιατί με αυτή και αναγεννιόμαστε και παίρνουμε
μέρος στα ιδιαίτερα μας μυστήρια, χωρίς τα οποία δεν είναι δυνατόν να
μετέχουμε στα ουράνια. Σύμφωνα με τους αψευδείς χρησμούς της αλήθειας που
άλλοτε λέει αν δεν αναγεννηθεί κάποιος με νερό και πνεύμα (δηλαδή με το
βάπτισμα και τη μετάνοια) δεν θα εισέλθει στη βασιλεία των ουρανών και
άλλοτε αν δεν φάει κάποιος τη σάρκα μου και δεν πιει το αίμα μου, δεν
έχει θέση μαζί μου ... Χωρίς αυτά δεν είναι δυνατόν να αξιωθεί κανείς
χριστιανικά τέλη κι αυτά μόνο με τη ιεροσύνη κατορθώνονται".
Στον πρεσβύτερο Κύρο γράφει ότι η ιεροσύνη "είναι υψηλότερη και αξιότερη
από κάθε βασιλεία", ενώ στον κόμη Ερμίνο ονομάζει την ιεροσύνη "θειο
πράγμα". Στον κόμη Ερμίο "θεια τελετή η οποία ανοίγει τους ουρανούς σε
όσους μυήθηκαν". Σε άλλες του επιστολές την ονομάζει "πράγμα ουράνιο",
"θεία λειτουργία" και "ιεροσύνη ουράνια".Σε επιστολή που έστειλε στον
διάκονο Παλλάδιο συγκρίνει την ιεροσύνη με τη βασίλεια γράφει ότι: "η
πρώτη ρυθμίζει τα θεία πράγματα, ενώ η άλλη τα επίγεια" και ως εκ τούτου
είναι όχι μόνον την υψηλή, αλλά και "περισσότερη κοπιαστική απ΄αυτήν". Σε
άλλον διάκονο, τον Ισίδωρο, σημειώνει ότι "από την ιεροσύνη και τη
βασιλεία, συνονόματε μου, τα πράγματα έχουν συνδεθεί. Γιατί αν και
διαφέρουν μεταξύ τους πολύ, δηλαδή η πρώτη ως ψυχή υπάρχει στον κόσμο και
η άλλη ως σώμα, αποβλέπουν όμως σε ένα τέλος, στη σωτηρία των υπηκόων"
όχι μόνο από τις επιστολές που παρουσιάσαμε αλλά και από τις άλλες που
δεν αναφέρουμε συμπεραίνουμε ότι ο όσιος τιμά ιδιαίτερα την ιεροσύνη την
οποία έχει πολύ ψηλά στη συνείδηση του. Η ιεροσύνη είναι ένα από τα
μυστήρια της εκκλησιας μας και ο ιερέας είναι ανώτερος από όλους τους
θνητούς. Για να λάβει ένας πιστός την ιεροσύνη πρέπει να έχει ορισμένα
προσόντα. Τα προσόντα αυτά τα υπογραμμίζει ο Ισίδωρος στις επιστολές του.
  Σε επιστολή που έστειλε στον Επίσκοπο Λαμπέτιο, γράφει ότι δεν
επιτρέπεται να προσέρθει κάποιος στην ιεροσύνη χωρίς "να ασκηθεί στην
υπακοή και να έχει γυμναστεί και ευδοκιμήσει στις βασικές αρετές" όποτε
"έρχεται στην τέλεση τις λειτουργίας, έχοντας ως το πιο μεγάλο αγαθά την
εμπειρία. Γιατί εκείνος που επιχειρεί από πριν να κανονίζει τους άλλους,
ξεφεύγει από την αλήθεια αυτός όμως που πρώτα ρύθμιζε τον εαυτό του και
απόκτησε την πείρα των πραγμάτων, θα είναι κατάλληλος να ρυθμίζει τους
άλλους. Γιατί εκείνος βέβαια που, πριν ακόμα ασχοληθεί με τα όπλα,
νομίζει κιόλας ότι έγινε στρατηγός, αυτός ο ίδιος όμως αφού πρωτύτερα
γίνει καλός στρατιώτης θα είναι και παρά πολύ καλός στρατηγός". Αν σε
κάθε πράγμα η απειρία μπορεί να έχει όχι τα αναμενόμενα αποτελέσματα,
στην ιεροσύνη έχει καταστροφικά. Γράφει πάνω στο θέμα αυτό "Πολλοί
απερίσκεπτα, αφού νόμισαν ότι μπορεί κάθε άνδρας να εξουσιάζει τις ψυχές
η τα σώματα, ανέλαβαν εξουσία κι αφού γέμισαν από μύρια κακά και τους
εαυτούς τους και τους υπηκόους, κατάντησαν ύστερα στο βάραθρο της
καταστροφής άδοξα". Εκτός από την εμπειρία και την συναίσθηση των
δυνατοτήτων και ικανοτήτων του ο υποψήφιος για την ιεροσύνη πρέπει να
έχει τις παρακάτω αρετές: εγκράτεια, με τη στενή και πλατιά της έννοια,
να είναι στολισμένος με αρετές και ανδρείος μέχρι αυτοθυσίας και να έχει
συνεχώς στο μυαλό του, ότι "όσοι φορούν το πολυτιμότατο στεφάνι της
ιεροσύνης, είναι σωστό να κομπάζουν για αρετές περισσότερο παρά για
χρήματα και να θεωρούν ταιριαστή ευχαρίστηση τη σωφροσύνη και να μη
υποχωρούν ούτε στην γαστριμαργία, ούτε στα σχετικά με αυτήν πάθη". Ακόμα
ο υποψήφιος πρέπει να είναι καρτερικός και να είναι έτοιμος να πεθάνει
προκειμένου να υπερασπιστεί την αρετή και την ευσέβεια. Επίσης θα πρέπει
να γνωρίζει ο υποψήφιος κληρικός ότι θα γίνει λυχνάρι αναμμένο από τον
ίδιο τον θεό για να "εξαστράπτη φωτοσμόν τη εκκλησία" με τη ζωή του με τη
δράση του. Επομένως γράφει : "δεν είναι δίκαιο να γίνει ιερέας ο βέβηλος"
διότι "ιερόν είναι χρή τόν ιερωμένον". Ο κληρικός, συνεχίζει, πρέπει να
έχει τη δύναμη ώστε "να διατηρήσει τον εαυτό του μακριά από κάθε
τυραννικό και αισχρό πάθος όπως τα ανάκτορα", γιατί "εκείνος που υπηρετεί
το θεό και είναι κοντά του τίποτα ξένο και υλικό δεν μπορεί να φέρει
επάνω του".Στον επίσκοπο Στρατήγιο, που είχε ενθρονιστεί πριν από λίγες
μέρες, έγραφε "γνώριζε, τιμιότατε, ότι σε όλη σου τη ζωή, κυρίως όμως
τώρα που ξεπερνάς τα όρια αυτής που θεωρείται εξουσία, η οποία είναι και
λειτουργία, θα ήσουν δίκαιος αν νικούσες τις επιθυμίες σου, για να μη
νικηθείς από καμία αδυναμία από αυτές που έχουν οι υπήκοοι σου. Γιατί
είναι παρά πολύ δυσάρεστο, αν συλληφθείς να μη μπορείς να εξουσιάζεις τον
εαυτό σου, ενώ θέλεις να διατάζεις αυτούς που είναι στην εξουσία σου".Τον
Αρχιδιάκονο Πανσόφιο συμβούλευε ως εξής: "Αν διακονείς το θυσιαστήριο του
Χριστού να τελείς με ευλάβεια τη λειτουργία σου, σύμφωνα με το νόμο Του
και να φαίνεσαι πράος και ταπεινός στην καρδιά. Γιατί δεν διοικείς κάποια
πολιτική ηγεμονία , που φλογίζεται από περηφάνια και εμπάθεια, αλλά
διακονία ειρηνική και ατάραχη. Σε άλλη επιστολή σημειώνει στον αποδέκτη
της ότι : "αν και η ιεροσύνη είναι πιο υψηλή και πιο άξια από κάθε
βασιλεία, δεν πρέπει αυτοί που την έχουν να υπερηφανεύονται γι΄αυτήν
μπροστά στους άλλους, αλλά να θεωρούν πιο σωστό και πιο ταιριαστό
στολίδι της την πραότητα που συνοδεύεται με σύνεση". Μεγάλη χαρά
αισθανόταν ο άγιος όταν μάθαινε ότι πιστοί και ενάρετοι συνάνθρωποι του
στελεχώνουν τις τάξεις του κλήρου. Αντίθετα πόνο θλίψη και αγανάκτηση
όταν τον κυρίευε, όταν έφταναν στο κελί του ειδήσεις ότι ανάξια και φαύλα
πρόσωπα χειροτονούνται ιερείς. Όπως μέσα στους δώδεκα μαθητές του Κυρίου
μας ήταν και αυτός που τον πρόδωσε, ο Ιούδας έτσι δυστυχώς και στις
τάξεις του κλήρου εισέρχονται πολλές φορές άτομα ακατάλληλα και ανάξια,
τα οποία με τη ζωή τους σκανδαλίζουν και ψυχραίνουν τους πιστούς.
  Επιδρομείς κληρικούς τους ονομάζει ο ιερός πατήρ. Σε μια επιστολή γράφει:
"αυτούς όμως που τόλμησαν να ορμίσουν σε αυτήν... πρέπει να τους
κατηγορεί κανείς... γιατί παραμελώντας την οδό που φέρνει στη λειτουργία
και ατιμάζοντας την αγιοτάτη και καθαροτάτη υπομονή, που αποκτήθηκε σε
πολύ χρόνο με ενάρετους κόπους και παραβλέποντας και τους θεσμούς και τις
άλλες άγιες πράξεις της ενάρετης ζωής, νόμισαν ότι τους επαρκεί η
χειροτονία. Καμαρώνοντας μόνο γι΄αυτην, προβάλλουν αυτούς που ζουν
σωστά". Ποια είναι τα αποτελέσματα, όταν γίνονται κληρικοί ανάξιοι; "Όταν
κάποιος νόθος και ανάξιος εισέλθει με τη βία στο αξίωμα της ιεροσύνης,
τότε κυρίως και ο στολισμός του αξιώματος μεταβάλλεται σε απρέπεια. Γιατί
είναι φυσικό να γίνονται οι υπήκοοι όμοιοι με τον άρχοντα". Μεγάλη η
ευθύνη του επίσκοπου που χειροτονεί ανάξιους. Γράφει για κάποιον
επίσκοπο: "Αν αγνοώντας ο Ευσέβιος τους χειροτόνησε, θα έχει μέτρια
απολογία "εν αγνοία'' αν όμως, όπως λες, γνωρίζοντας το παρά πολύ καλά,
παρέδωσε το ποίμνιο (για το οποίο ο Χριστός έχυσε το αίμα του) σε λύκους
για να το αρπάξουν, σε σκυλιά για να ασελγήσουν και σε αλεπούδες για να
το αφανίσουν με δόλο, αυτός δεν θα έχει τι να απολογηθεί για τις τόσες
αμαρτίες. Κι αυτά τα λέγω, όχι γιατί θα είναι ανεύθυνοι εκείνοι και δεν
θα κριθούν, αλλά γιατί αυτός που παρέχει τα σπέρματα των αμαρτημάτων θα
τιμωρηθεί πολύ περισσότερο. Γιατί αυτός που δημιουργεί την αιτία γίνεται
αίτιος για όλα όσα συμβαίνουν". Η ιεροσύνη κατά τον Όσιο δεν είναι ούτε
αντικείμενο αγοροπωλησίας ούτε ταιριάζει στον καθένα ούτε ταιριάζει στον
καθένα, ούτε είναι παιχνίδι που εξαρτάται από την αδεξιότητα του ενός η
του άλλου. Φέρεται με δριμύτητα πάντοτε και εναντίον εκείνον που
καπηλεύονται την ιεροσύνη. Σε μία του επιστολή αναφέρει: "τον παλιό
καιρό, στην εποχή των εβραίων, καθώς η ιεροσύνη συνδεόταν με το γένος,
κατηγορούσαν πολλοί, γιατί δινόταν εξαιτίας του γένους και όχι της αρετής
επειδή όμως μεταρρυθμίστηκε προς το καλύτερο και μεταβιβάστηκε στην
αρετή, πολύ περισσότερο κακοποιείται, παρά όταν και κατώτερη ήταν και στο
γένος μοιραζόταν με κλήρο. Γιατί, τότε αν και ήταν μερικοί ανάξιοι από
αυτούς που προσερχόταν στην ιεροσύνη, ήταν όμως και άριστοι και η εξαγορά
της με χρήματα απαγορευόταν εντελώς τώρα που και προς το καλύτερο
προόδεψε και στην αρετή προσφέρθηκε πολύ περισσότερο καταπατήθηκε...
είναι λοιπόν γνωστό σε στεριά και σε θάλασσα, ότι κανένας από αυτούς που
καλοπερνούν δεν θα χειροτονηθεί ιερέας". Ποιο όμως θα είναι το τίμημα που
θα πάρουν όλοι όσοι πήραν την ιεροσύνη χωρίς να την αξίζουν: "Αν την
ιεροσύνη με χαμερπή κολακεία και με χρήματα την ασπάστηκες άπληστα,
ξεφεύγοντας την προσοχή των ανθρώπων, επειδή δήθεν δεν διέκριναν την
αλήθεια, μη νομίσεις όμως ότι έτσι θα ξεφύγεις και την μέλλουσα
ανταπόδοση". Ο Ισίδωρος και αλλού καταδικάζει όσους πήραν ανάξια την
ιεροσύνη. Μεγάλο βάρος ρίχνει στους επίσκοπους που χειροτονούν κάποιον
χωρίς να εξετάσουν και να ερευνήσουν τη ζωή του. Την μεγαλύτερη ευθύνη
για την εισαγωγή αναξίων και σκανδαλοποιών ατόμων στην ιεροσύνη, κατά τον
όσιο έχουν οι Επίσκοποι. Αυτοί πριν τρέξουν να βάλουν το χέρι τους στο
κεφάλι αυτού που θα χειροτονήσουν πρέπει να εξετάσουν καλά και να
ρωτήσουν πολλούς και να διασταυρώσουν τις πληροφορίες τους για τις αρετές
οι τις κακίες που έχει ο υποψήφιος κληρικός και μετά να τον
χειροτονήσουν. Αυτές είναι μερικές από τις επιστολές στις οποίες
φαίνονται οι απόψεις του Άγιου Ισίδωρου δια τον ιερόν κλήρον. Εύχομαι
σήμερα μνήμη του οσίου πατρός ημών Ισίδωρου του Πηλουσίωτου
όπως έχουμε τον Όσιο ως αλάνθαστο οδοδείκτη στη ζωή μας. Αμήν.

Ασημινάκης Άγγελος
Φοιτητής Θεολογίας Ε.Κ.Π.Α.